John Quincy Adams: Letters on Silesia. Listy o Śląsku

Z wielką satysfakcją przekazujemy w Państwa ręce pierwsze kompletne wydanie korespondencji amerykańskiego męża stanu Johna Quincy Adamsa w języku polskim, wzbogacone grafikami z Kunstforum Ostdeutsche Galerie w Regensburgu ilustrującymi miejsca, o których mowa w listach. W publikacji wyraźne są już zainteresowania społeczno-polityczne późniejszego szóstego prezydenta Stanów Zjednoczonych, którego główną zasługą było umocnienie polityki zagranicznej. Nie dziwi więc fakt, że obraz Śląska i jego historia zostały nakreślone z punktu widzenia amerykańskiego dyplomaty, który nie tylko świetnie wykorzystał dostępną literaturę, ale również funkcjonujące ówcześnie opinie i zawsze formułował ostateczne zdanie, polegając na osobistym doświadczeniu. Owe refleksje z podróży dają nam wyraźną zapowiedź kierunku, w którym będzie zmierzała działalność polityczna Adamsa ambasadora, prezydenta oraz członka Kongresu. 

Jego starania na rzecz praw niewolników nie dziwią wobec komentarzy na temat wyzyskiwania najuboższych grup społecznych żyjących na Śląsku. Wypowiedzi dotyczące konfliktu katolicko-protestanckiego na Śląsku są bezwzględnie związane z przemyśleniami na temat wolności religijnej w Stanach Zjednoczonych.

Może pełna zachwytu relacja z wizyty u tkacza Hüttinga, który zaprezentował autorowi m.in. ruchomy model Układu Słonecznego, makietę globu ziemskiego na siatce Mercatora z trasami wypraw w poszukiwaniu nowych lądów, zapowiada już ogromną potrzebę popularyzacji nauki realizowaną w późniejszej działalności Adamsa? Ta ciekawość świata i umiejętność docenienia ludzi z pasją z pewnością pomogła mu przekonać Kongres do realizacji testamentu Johna Smithsona. Ten brytyjski naukowiec zapisał nieoczekiwanie swoją fortunę Stanom Zjednoczonym w celu ufundowania Instytutu Smithsona, którego misją miało być „wzbogacanie i rozpowszechnianie wiedzy”. Choć z powodu niefortunnych inwestycji majątek ten uległ dewaluacji, dzięki J.Q. Adamsowi w 1846 roku udało się jednak utworzyć Instytut w Waszyngtonie – jeden z najważniejszych kompleksów muzeów i ośrodków badawczych na świecie.

Kwestie potencjału gospodarczego Śląska i perspektyw dla eksportu do Stanów Zjednoczonych tkanin o jakości, która nie ustępowała produktom brytyjskim, szukanie sposobów na uniezależnienie się od importu szkła z Wysp Brytyjskich, a także wnikliwa analiza procesów produkcyjnych sugerują, że obserwacje Adamsa nie mogły być dalekie od stanu rzeczywistego. Paląca potrzeba dzielenia się z rodziną wrażeniami z podróży oraz wyjątkowa systematyczność w przelewaniu doświadczeń codzienności na papier (od 11 roku życia aż do śmierci prowadził dziennik) wykazują, iż mamy do czynienia z reporterskim wręcz zacięciem, które sprawia, że relacje przyszłego prezydenta są wiarygodne i pomagają w odkrywaniu szeroko rozumianej historii Śląska.

Alicja Knast, Słowo od wydawcy

Autor: John Quincy Adams
Tytuł: Letters on Silesia. Listy o Śląsku
Tytuł oryginału: Letters on Silesia
Tłumaczenie: Barbara Willak, Monika Szwagrzyk
Język: Polski i angielski.
Wydawca: Muzeum Śląskie w Katowicach
Miejsce i data wydania: Katowice 2016
Stron: 432
Wymiary: 287 x 240 mm
ISBN: 978-83-62593-82-8

John Quincy Adams (1767-1848) – amerykański prawnik, dyplomata i polityk; ambasador w kilku krajach europejskich, senator, sekretarz stanu, szósty prezydent USA (1825–1829), a także członek Izby Reprezentantów USA.